EN
VN
Khi nói đến giày thể thao, nhiều người thường quan tâm đến thiết kế bên ngoài, thương hiệu hoặc cảm giác khi đi thử. Tuy nhiên, một yếu tố cực kỳ quan trọng quyết định sự êm ái, độ bền, và khả năng hỗ trợ khi vận động lại nằm bên trong cấu trúc giày – đó chính là midsole. Vậy midsole là gì? Tại sao nó lại được coi là “trái tim” của một đôi giày thể thao?
Midsole là gì?
Midsole (đế giữa) là lớp nằm giữa outsole (đế ngoài) và insole (lót giày bên trong). Đây chính là phần chịu trách nhiệm hấp thụ lực tác động, đệm chân, và hỗ trợ di chuyển.
Khi bàn chân tiếp đất, đặc biệt trong các hoạt động như chạy bộ, nhảy hoặc thay đổi hướng nhanh, lực tác động ngược lên cơ thể có thể gấp nhiều lần trọng lượng cơ thể bạn. Midsole là lớp đệm giúp hấp thụ lực va chạm, giảm áp lực lên gót chân, khớp gối và cột sống. Đây là yếu tố quan trọng giúp phòng tránh chấn thương thể thao và đau nhức khi vận động lâu dài.
Cấu tạo đế giày thể thao
Đế giày thể thao – tuy nhìn qua có vẻ đơn giản – nhưng thực chất lại được cấu thành từ nhiều lớp với chức năng riêng biệt. Cấu tạo cơ bản của đế giày thể thao thường gồm 3 lớp chính: outsole (đế ngoài), midsole (đế giữa) và insole (lót giày bên trong).
Outsole
Outsole là lớp nằm ở phía dưới cùng của giày, tiếp xúc trực tiếp với mặt đất. Lớp này thường được làm từ cao su hoặc các loại vật liệu tổng hợp có khả năng chịu mài mòn cao.
Vai trò chính của outsole là tạo độ bám, chống trượt, và bảo vệ phần dưới của giày khỏi hao mòn. Thiết kế mặt đế thường có các rãnh, gai hoặc hoạ tiết riêng để tăng độ ma sát, giúp người dùng giữ thăng bằng tốt hơn khi di chuyển trên nhiều loại địa hình khác nhau.
Midsole
Midsole là lớp nằm giữa outsole và insole, được xem là phần quan trọng nhất trong cấu tạo đế giày thể thao. Midsole thường được làm từ các chất liệu nhẹ, đàn hồi cao và áp dụng các công nghệ đặc biệt như Boost, React, Zoom Air, v.v.
| Vật liệu | Đặc điểm nổi bật | Thương hiệu nổi bật |
|---|---|---|
| EVA (Ethylene-Vinyl Acetate) | Nhẹ, đàn hồi tốt, giá thành thấp | Asics, Mizuno, Skechers |
| PU (Polyurethane) | Độ bền cao, đàn hồi tốt nhưng nặng hơn EVA | Một số mẫu của Adidas, Reebok |
| TPU (Thermoplastic Polyurethane) | Đàn hồi cực tốt, chịu nhiệt, bền lâu | Adidas Boost |
| Pebax (Polyether Block Amide) | Cực kỳ nhẹ và đàn hồi cao | Nike ZoomX, Saucony Endorphin |
Insole
Insole, hay còn gọi là miếng lót giày, là lớp tiếp xúc trực tiếp với lòng bàn chân khi bạn xỏ giày. Đây là bộ phận có thể tháo rời, thay thế tùy theo nhu cầu của người dùng.
Vai trò của insole là tăng thêm độ êm, hỗ trợ định hình vòm chân, và tăng cường sự vừa vặn khi mang giày. Một số loại insole được thiết kế đặc biệt để hỗ trợ người có các vấn đề bàn chân như vòm chân thấp, gót chân nhạy cảm, hoặc bàn chân bẹt.
Các bộ phận của giày thể thao
Một đôi giày thể thao hoàn chỉnh là sự kết hợp giữa nhiều bộ phận nhỏ, mỗi bộ phận đảm nhận một vai trò riêng biệt. Các bộ phận của một chiếc giày thể thao bao gồm:
Toe Cap (Mũi giày)
Mũi giày là phần bao phủ đầu bàn chân, có nhiệm vụ bảo vệ ngón chân khỏi va đập và lực tác động từ phía trước. Ở một số dòng giày thể thao, toe cap được gia cố bằng cao su, nhựa TPU hoặc vải dệt bền để tăng cường độ bền và chống mài mòn. Ngoài ra, nó còn hỗ trợ giữ form cho phần trước của giày.
Vamp (Mặt trên bàn chân)
Vamp là phần lớn phía trên của giày, kéo dài từ mũi đến khu vực giữa giày. Đây là khu vực bao phủ phần mu bàn chân, có nhiệm vụ giữ chân ổn định trong quá trình di chuyển. Vamp thường được làm từ lưới thoáng khí, da tổng hợp, hoặc chất liệu dệt hiện đại như Flyknit (Nike), Primeknit (Adidas) để đảm bảo sự linh hoạt và thông thoáng.
Mudguard (Viền bảo vệ đế)
Mudguard là phần viền được đặt quanh mũi giày, chạy dọc theo hai bên đến phần giữa thân giày. Bộ phận này thường được thiết kế bằng vật liệu dày và bền hơn phần upper còn lại để bảo vệ giày khỏi những va chạm trực tiếp ở phần mũi chân – nơi chịu nhiều tác động nhất khi vận động. Ngoài chức năng bảo vệ, mudguard còn tăng tính ổn định và giữ form giày tốt hơn.
Feather Edge (Viền tiếp giáp đế và thân giày)
Feather edge là phần viền mảnh chạy dọc giữa phần upper (thân giày) và đế giày, nơi hai bộ phận này được liên kết với nhau. Đây là chi tiết tuy nhỏ nhưng cực kỳ quan trọng trong việc giữ cho thân giày được gắn chắc chắn vào phần đế, đồng thời giúp định hình form giày.
Midsole (Đế giữa)
Đây là phần cốt lõi về công nghệ của giày thể thao. Midsole nằm giữa outsole và phần upper, thường làm từ vật liệu đệm như EVA, PU, hoặc công nghệ độc quyền như Boost (Adidas), Zoom Air (Nike). Nhiệm vụ chính của midsole là hấp thụ lực va chạm, giảm chấn, hoàn trả năng lượng và hỗ trợ chuyển động. Đây chính là nơi quyết định độ êm và hiệu năng của giày.
Outsole (Đế ngoài)
Outsole là lớp đế ngoài cùng nằm dưới cùng của giày, trực tiếp tiếp xúc với mặt đất. Đây là phần giúp giày tạo độ bám chắc chắn, đảm bảo sự ổn định và hạn chế trơn trượt trong quá trình vận động. Ngoài ra, outsole còn đóng vai trò bảo vệ các lớp đế bên trong khỏi bị mài mòn do tiếp xúc thường xuyên với bề mặt cứng.
Upper (Thân giày)
Upper là toàn bộ phần thân trên của giày, bao phủ bàn chân từ phần đế trở lên. Với giày chạy bộ hoặc giày luyện tập, chất liệu phổ biến là lưới (mesh) hoặc vải dệt (knit), mang lại cảm giác nhẹ và thoáng khí. Trong khi đó, giày bóng rổ hoặc giày tập gym lại ưu tiên sử dụng da tổng hợp hoặc TPU để tăng độ bền và khả năng hỗ trợ.
Heel Seat (Phần gót tiếp giáp đế)
Heel seat là phần tiếp giáp giữa gót chân và midsole (đế giữa), nơi chịu lực chính mỗi khi người dùng tiếp đất bằng gót. Heel seat thường được thiết kế hơi lõm để ôm sát gót chân, mang lại cảm giác chắc chắn và an toàn khi di chuyển. Vật liệu sử dụng cho phần này thường là foam EVA, PU, hoặc tích hợp cùng công nghệ đệm tiên tiến như Zoom Air, GEL hoặc Boost để tăng hiệu quả giảm chấn.
Counter (Gót cứng bên ngoài)
Counter là bộ phận nằm ở phía sau gót giày, có dạng cứng và thường được tích hợp bên trong phần upper. Chức năng chính của counter là giữ cho gót chân luôn ổn định và đúng vị trí trong quá trình vận động, đặc biệt là khi chạy nhanh hoặc thay đổi hướng đột ngột. Counter giúp ngăn ngừa hiện tượng trượt gót hoặc lật cổ chân – một trong những nguyên nhân chính gây chấn thương ở người chơi thể thao.
Quarter (Thân giữa và sau)
Quarter là phần bao quanh hai bên và sau bàn chân, nối giữa vamp và gót giày. Nó đóng vai trò giữ chân chắc chắn, đồng thời là nơi thể hiện thiết kế thương hiệu (logo, họa tiết). Quarter thường dùng chất liệu giống vamp, như da tổng hợp hoặc lưới kết hợp.
Collar (Vòng cổ giày)
Collar là phần viền bao quanh cổ giày – nơi tiếp xúc trực tiếp với mắt cá chân của người mang. Phần collar thường được thiết kế với lớp đệm mềm bên trong để giảm ma sát và tránh gây phồng rộp ở vùng cổ chân. Ngoài việc tạo cảm giác êm ái, collar còn có vai trò giữ form cho phần trên của giày.
Heel seat (Phần tiếp giáp gót chân với đế giày)
Heel seat là phần tiếp giáp giữa gót chân và midsole (đế giữa), nơi chịu lực chính mỗi khi người dùng tiếp đất bằng gót. Đây là khu vực có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc hấp thụ lực va chạm, hỗ trợ cân bằng và định vị gót chân một cách ổn định trong giày. Heel seat thường được thiết kế hơi lõm để ôm sát gót chân, mang lại cảm giác chắc chắn và an toàn khi di chuyển.
Tongue (Lưỡi gà)
Tongue là phần lưỡi gà nằm ngay dưới dây giày, trải dài từ mũi chân lên đến phần cổ giày, giúp che chắn và bảo vệ phần mu bàn chân. Chất liệu thường thấy ở phần tongue là foam mềm bọc vải hoặc lưới thoáng khí, nhằm tạo sự êm ái và giúp chân không bị hầm nóng khi vận động trong thời gian dài.
Eyelets (Lỗ xỏ dây giày)
Là các lỗ nhỏ dọc theo eyestay để luồn dây giày. Eyelets có thể được gia cố bằng vòng kim loại, nhựa TPU hoặc các miếng đệm bằng da tổng hợp để chống rách. Các lỗ xỏ này sẽ giúp người mang tùy chỉnh độ siết – lỏng của dây giày tùy theo form bàn chân và hoạt động.
Eyestay (Viền dây giày)
Eyestay là phần viền chứa eyelets, thường gia cố bằng lớp vật liệu cứng để tăng độ bền. Đây là phần giúp gia cố và bảo vệ vùng upper khỏi bị mòn hoặc rách do dây giày siết chặt thường xuyên. Đồng thời eyestay cũng làm tăng độ thẩm mỹ cho giày, giúp dây giày hoạt động hiệu quả hơn.
Topline (Đường viền cổ giày)
Topline là đường viền bao quanh phần mở nơi bạn đưa chân vào. Topline thường được thiết kế với lớp đệm mềm để tránh cọ xát vào da, giảm nguy cơ phồng rộp và hỗ trợ giữ cho gót chân được cố định bên trong giày. Tùy theo loại giày, phần topline có thể thấp (low-cut) để tăng độ linh hoạt, hoặc cao hơn (mid/high-cut) để bảo vệ cổ chân nhiều hơn.
Counter (Gót cứng cố định gót chân)
Counter là bộ phận nằm ở phía sau gót giày và thường được tích hợp bên trong phần upper. Chức năng chính của counter là giữ cho gót chân luôn ổn định và đúng vị trí trong quá trình vận động, đặc biệt là khi chạy nhanh hoặc thay đổi hướng đột ngột. Counter giúp ngăn ngừa hiện tượng trượt gót hoặc lật cổ chân – một trong những nguyên nhân chính gây chấn thương ở người chơi thể thao.
Tổng kết
Qua bài viết trên, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu chi tiết về midsole là gì và cấu tạo của giày thể thao thông thường. Việc hiểu rõ cấu tạo và chức năng của từng bộ phận trong đôi giày sẽ giúp bạn lựa chọn được mẫu giày phù hợp với nhu cầu sử dụng – từ chạy bộ, chơi thể thao, tập gym đến sử dụng hàng ngày. Hy vọng Phong Nguyên đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích và hãy chờ đón những nội dung thú vị hơn nhé!